Masuala 10 yanayoweza kuzua mizozo katika ndoa

Wachumba wakikumbatiana. Picha/MAKTABA

Kwa Mukhtasari

NDOA ni mojawapo ya hatua anazozipitia binadamu maishani mwake. Hata hivyo, nyingi ya ndoa za siku hizi hazidumu kamwe. Inatamausha kuona kuwa, baadhi yazo, hazidumu hata kwa muda wa miaka miwili tangu kuasisiwa kwazo kutokana na mizozo na migogoro. PETER CHANGTOEK aliomba ushauri kutoka kwa wawili waliofanikiwa:

NDOA ni mojawapo ya hatua anazozipitia binadamu maishani mwake. Yamkini ni mkataba unaostahili kustahimiliwa na wale waliofunga pingu za maisha.

Hata hivyo, nyingi ya ndoa za siku hizi hazidumu kamwe. Inatamausha kuona kuwa, baadhi yazo, hazidumu hata kwa muda wa miaka miwili tangu kuasisiwa kwazo.

Mojawapo ya sababu za kuvunjika kwa ndoa ni migogoro inayoshuhudiwa kila uchao katika familia nyingi.

Ili kuweza kuikabili migogoro hiyo, ni jambo bora kuvitambua vyanzo vya migogoro yenyewe.

Kasisi Leonard Kirui na mkewe Helen Kirui, ambao ni washauri wa ndoa humu jijini Nairobi, na ambao ndoa yao imedumu kwa miaka kumi na mitatu, wanasema kuwa, mingi ya migogoro hiyo huanza wakati wa kuweka msingi ndoa zenyewe.

1. Kufichana mambo fulani

"Mingi ya migogoro hukita mizizi iwapo mmoja kati ya wale waliooana hakumwambia mwenzake ukweli kabla hawajaoana, halafu ukweli wenyewe ubainike baadaye, migogoro hiyo huchipuka," anafichua kasisi huyo wa kanisa la The Living Light.

2. Pesa

Iwapo wawili waliooana kwa sababu ya fedha, migongano kati ya wawili hao huenda ikose kuepukika. Bila shaka, pindi tu fedha hizo ziishapo, migogoro hiyo hushuhudiwa.

3. Kazi

Hali kadhalika, amali au kazi pia huchangia baadhi ya migogoro inayoshuhudiwa katika nyingi za familia.

"Kama mmoja wa wawili hao hufanya kazi mbali na nyumbani na hufika nyumbani akiwa amechelewa, au hata kumaliza muda mrefu bila kuenda nyumbani, huenda mwanandoa mwenzake akamtafuta rafiki wa nje ya ndoa, ili kuiridhisha nafsi yake kimapenzi," akaongeza kasisi huyo, ambaye pia ni mhubiri wa kimataifa.

4. Marafiki

Marafiki wasiofaa pia huchangia kuwepo kwa migogoro ya kila mara kwenye ndoa.

"Nafsi ya tatu haifai kupewa nafasi kuyaingilia maswala ya wawili waliooana. Wanaweza kuruhusiwa tu kutoa ushauri, bali si kutoa uamuzi kwao," akaongezea Bi Helen Kirui, ambaye hujitolea kuwapa ushauri wanawake kuhusu maswala ya ndoa.

5. Elimu

Elimu, vile vile, imetajwa na washauri hao kuwa kimojawapo cha viini vya migogoro inayotishia kuziyeyusha na kuzisambaratisha ndoa nyingi. Wanadokeza kuwa, endapo lipo pengo kubwa la kielimu kati ya wawili waliooana, ni dhahiri shahiri kuwa migogoro itashuhudiwa. Wanasema kuwa, yule mwenye elimu ya juu zaidi kuliko mwenzake huenda akajioana mwenye usemi mkubwa zaidi, hivyo basi kumkera mwenzio.

6. Rasilmali

Isitoshe, rasilimali pia huchangia kuwepo kwa migogoro mingi katika familia. Kuwepo au kutokuwepo kwa rasilimali hizo kunachangia mno migongano hiyo ya kila mara. Zikikosa ni mnung’uniko, zikitumiwa vibaya, pia ni migogoro.

7. Kutowajibika

Fauka ya hayo, kutowajibika ipasavyo, kwa mujibu wa washauri hao wa ndoa, huchangia pakubwa kuwapo kwa migogoro kwenye familia zisizohesabika.

"Mizozo hutokea iwapo mume hawi kiongozi. Ni lazima awajibike na awe mwenye maono," akafichua Bwana Kirui.

"Wake kwa maumbile yao wanafaa kuongozwa. Wao ndio hutoa maoni, na waume wao ndio hutoa uamuzi," akaongezea Bi Helen Kirui.

8. Dawa za kulevya

Vile vile, washauri hao wa ndoa wanadokeza kuwa, migongano pia huchangiwa na matumizi ya dawa za kulevya. Hakika dawa za kulevya zimetikisatikisa ndoa nyingi kama Tsunami.

9. Pengo la kiumri

Hali kadhalika, pengo kubwa la kiumri lililoko baina ya wale waliooana huchangia kuwapo kwa migogoro katika familia nyingi mno.

"Ikiwa wale wanaooana wana tofauti kubwa wa kiumri, yaani kama miaka 14 hivi, au zaidi, watakuwa wakizozana kwa sababu labda mwengine ambaye ni mdogo atakuwa na hisia nyingi, na labda yule mwengine hanazo," anafichua kasisi huyo.

10. Watoto

Aidha, kukosa kuzaa watoto pia huchangia kushuhudiwa kwa migogoro katika ndoa nyingi, kwa mujibu wa washauri hao wa ndoa. Wanasema siyo tu kukosa kuzaa watoto ndiko kunachangia migogoro hiyo, bali pia kuzaa watoto wa jinsia moja.

Suluhisho liko wapi?

ILI kukabiliana na migogoro hiyo, ni jambo aula kwa wale wanaonuia kufunga nikahi kuwa na uwazi na kuambiana ukweli ili kujua iwapo watavumiliana watakapooana.

Hali kadhalika, ni bora kwao kuvitembelea vituo vitoavyo ushauri na nasaha kuhusu maswala ya ndoa. Vile vile, kusiwe na pengo kubwa la kiumri na kielimu.

Pia, kila mmoja anastahili kuwajibika ipasavyo, ili kuzuia kuchipuka kwa migogoro hiyo. Ikiwa mtu mmoja anafahamu fika kwamba amefanya makosa, anastahili kuwajibika na kurekebisha mambo. Jamii ikikumbwa na matatizo fulani, mzee mwenye nyumba anafaa kuingilia kati na kuleta suluhu.

Aidha, rasilimali zilizopo sharti zitumike ipasavyo, zisitumiwe kwa ubadhirifu. Isiwe kwamba mmoja katika ndoa ndiye anayeonekana kufurahia mali pekee huku mwingine akihisi kutengwa. Kwa mfano, ikiwa baba ana mali nyingi, lakini hatoi kiasi kizuri cha pesa za matumizi mle nyumbani na badala yake kufurahia na wenzake kule nje, bila shaka jambo hili litazua sintofahamu.

Kukosa kujaliwa watoto

Na kuhusu kukosa kuzaa watoto, washauri hao wanawashauri wahusika kuutafuta usaidizi wa daktari. Kwa sababu huenda yule anayemlaumu mwenzake akawa ndiye mwenye tatizo. Aidha, kumekuwa na maendeleo mengi ya kisayansi ambayo yanaweza kusaidia wanandoa kupata mtoto.

Pia, washauri wanaonya dhidi ya kuweka thamani sana kwenye watoto wakisema kwamba wawili wanaweza kuwa na furaha kubwa hata bila kuwa na watoto. Kadhalika, wanasema kwamba kuna mbinu nyingine za kupata watoto ikiwemo kupanga kutoka kwa makao ya watoto.

Lakini la muhimu mno, ni vyema kwa wawili kuketi chini na kutathmini viini ya migogoro hiyo, na kuwasiliana jinsi ya kuikabili. Iwapo watajua viini vya migogoro hiyo, bila shaka, suluhu zitapatikana. Na hivyo basi, kuipunguza au kuimaliza kabisa migogoro yenyewe.